به نقل از «آنا»

تئاتر و علم چه چیز‌هایی می‌توانند از یکدیگر یاد بگیرند؟

تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۲۶۶۲۹

به گزارش خبرنگار تئاتر خبرگزاری آنا، دیوید مک آلپاین دیدگاه بدبینانه  سی. پی. اسنو، دانشمند و نویسنده انگلیسی، درباره این که هنر و علم با هم در جنگ و تعارض هستند- موسوم به دیدگاه «دو فرهنگ/ Two Culture»، درواقع یک دیدگاه نهیلیستی و پوچ گرایانه بود.   خوشبختانه، در همان سالِ ۱۹۵۶ که مطرح شد، معلوم شد که این ایده نادرستی است و فرسنگ‌ها تا حقیقت فاصله دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هرگز هنر و علم این همه دلیل برای بالیدن به اشتراکاتشان نداشته‌اند و به خصوص تئاتر هرگز فرصتی به این خوبی برای تعامل و همکاری با دانشمندان و با خودِ فرایند علمی پیدا نکرده است.   برای مثال، جشنواره علوم کمبریج میزبان تعدادی از نمایش‌های تئاتری است که موضوعاتی مانند جاودانگی، هک کردن کامپیوتری، مالیخولیا و آلبرت اینیشتین را پوشش می‌دهند.   به نظر می‌رسد یکی از دلایل پر شدن این «خلأ» و شکاف این است که دانشمندان دانشگاهی به خصوص، روز به روز بیشتر به صورت مستقیم با مخاطبی غیر از همکاران خود صحبت می‌کنند.   اگرچه دانشمندان مردمی همواره در کنار ما بوده‌اند، اما سخنرانی علمی در قالب یک «پرفورمانس» به یک هنجار در عصر توسعه دانشگاه‌ها تبدیل شده است. امروز مخاطبان یک کلاس درس دانشگاهی می‌توانند به چند صد نفر برسند، تعدادی که برای پر کردن یک سالن تئاتر متوسط کافی است و بسیاری از دانشمندان مانند جاناتان میلر، بعد از این که مهارتهایشان را جلوی سیصد دانشجوی مثلاً زیست شناسی تقویت کردند، سراغ اجرا‌های جدی‌تری مثل استند آپ کمدی یا کارگردانی یا نویسندگی روی صحنه می‌روند. همراه با این شرط (امروز ارزیابی و برداشت دانشجویان از توانایی‌های اساتید دانشگاه به یک استاندارد تبدیل شده)، یک افزایش آمادگی برای ارتباط برقرار کردن با مخاطبانی از راه می‌رسد که ممکن است درک کمی از فرایند علم داشته باشند، اما علاقه بسیار زیادی به پیام علم دارند.   اما تئاتر می‌تواند به روش‌هایی غیر از صرفاً روش‌های علمی با علم تعامل کند. نکته کلیدی اینجا این است که آن‌ها دارای یک اصطلاح و یک ابزار مشترک به نام «تفسیر» هستند. یک نمایشنامه وجود دارد که مشخصاً روی این موضوع تاکید می‌کند.   نمایشنامه «کپنهاگ» نوشته مایکل فرین درباره دیدار دو دانشمند، نیلز بوهر و ورنر هایزنبرگ، است. این نمایشنامه نمی‌توانست هرگز درباره دانش فنی باشد، چون هیچ بیننده‌ای نمی‌تواست درکش کند، اما اگر درباره دانش فنی هم نمی‌بود، در این صورت خیلی از دانشمندان نمی‌توانستند (و هنوز هم نمی‌توانند) درکش کنند.   درواقع، بخش زیادی از دانش دانشگاهی فراتر از سطح درک بسیاری از افرادی است که در آن حوزه تحصیلات دانشگاهی ندارند. به همین دلیل است که مدیوم‌هایی مانند صحنه تئاتر می‌توانند نقش مهمی را در تشویق مردم به بحث درباره مفاهیم مرتبط تشویق کنند. در این نمایش (و در زندگی واقعی) اختلاف نظر بوهر و هایزنبرگ درباره امکان استفاده از سلاح هسته‌ای در یک مقطع بسیار مهم تاریخ بشر، یعنی جنگ جهانی دوم، بود.   اهمیت جدل آن‌ها فراتر از این بود که حق با چه کسی است و چه کسی درباره این که چه پیامد‌هایی ممکن است در اثر استفاده از سلاح‌های هسته‌ای به بار بیاید درست فکر می‌کند. عدم قطعیت و اطمینان درباره این که آیا می‌شد سلاح‌های هسته‌ای ساخت یا نه را همچنین می‌شد در نبود قطعیت و اطمینان درباره این که چه کسی چه چیزی را به کی می‌گفت مشاهده کرد-بعد‌ها اختلاف نظر اصلی بوهر و هایزنبرگ درباره این بود که دقیقاً در ابتدای کار اختلافشان بر سر چه چیزی بود.   اینجا تفسیر، نکته کلیدی بود و هر یک تفسیر متفاوتی از داده‌های علمی و یادآوری دیدارشان داشتند. نمایشنامه فرین، که درباره این تردید است، درباره یک سوءتفاهم شایع درباره علم حرف می‌زند: این که «علم جواب‌ها را دارد» و فقط تنها کاری که ما باید انجام بدهیم این است که این جواب‌ها را پیدا کنیم و برای رفع مسائل جهانی از آن‌ها استفاده کنیم.   این تفکر اساساً نادرست است، هرچند اغلب مردم این گونه فکر می‌کنند. البته منظور این نیست که علم فاقد حقیقت یا قطعیت است، درواقع جواب‌هایی که علم تولید می‌کند قطعی نیستند، بلکه روشی که سوالات پرسیده می‌شوند قطعی هستند. مشاهده، فرضیه پردازی و بعد آزمودن. علم اساساً سعی می‌کند تا به تدریج از خطا دور و به حقیقت نزدیک شود. علم امری غیرقطعی است و جایی در مرز بین شناخته‌ها و ناشناخته‌ها قرار دارد و دقیقاً همین جاست که خلاقیت شکوفا می‌شود. تفسیر داده‌های خام منجر به خلاقیت می‌شود-خلاق‌ترین دانش اغلب غیرقطعی‌ترین دانش است.   این‌ها همه ایده‌هایی هستند که مخصوصاً خوب به صحنه نمایش می‌آیند. «تفسیر» البته اهمیت زیادی در تئاتر دارد. متن‌ها توسط کارگردان برای صحنه تفسیر می‌شوند، کتاب‌ها به نمایشنامه تبدیل می‌شوند، نمایشنامه‌ها به فیلم تبدیل می‌شوند، فیلم‌ها به تئاتر موزیکال تبدیل می‌شوند.

پس شاید ترسی که هر کدام باید به دیگری بدهد این است که آن‌ها درواقع دارای یک زمینه مشترک هستند-درباره عدم قطعیت، تفسیر و کاربرد روش و این که با درک این زمینه مشترک آن‌ها می‌توانند خلاقیت بیشتری در حوزه خود تولید کنند. نگارنده این مقاله با تئاتر کیندل در زمینه ساخت نمایششان در جشنواره علوم کمبریج، به نام «سفری در جمجمه ام» همکاری کرده است.   این نمایشنامه از کتاب زندگینامه خارق العاده طنزنویس مجارستانی فریگس کارینتی الهام گرفته است. این نمایشنامه از دریچه نگاه یک بیمار به یک عمل جراحی مغز نگاه می‌کند و در آن از صدا‌های ضبط شده در طول یک جراحی مغز واقعی استفاده شده است. من از شیفتگی و علاقه‌ای که هم من به عنوان یک دانشمند و هم الیویا وینترینگام، کارگردان و بازیگر این نمایش، به طنز ساه کارینتی و نگاه طنزآمیزش به تومور مغزی خودش پیدا کرده بودیم حیرت کرده بودم.   خلاقیت ناشی از همکاری و تعامل بین ما دو نفر ما را به درک بیشتر آنچه کارینتی در طول آن عمل جراحی هولناک برای درآوردن تومورش تجربه کرده بود هدایت می‌کرد. این تعامل بین علم و تئاتر امکان بیان میل به کاوش و کشف عمیق‌تر حوزه‌های یکدیگر را فراهم کرد و این کار را بدون ترس از این که احمقانه به نظر برسد انجام داد. هر یک می‌توانند قلمرو ناشناخته دیگری را کشف کنند و بینش و دانش جدید را به قلمرو خود وارد کنند که تا قبل از آن دور از دسترس بود.   این از یک حقیقت ساده حرف می‌زند-علم و تئاتر می‌توانند از طریق اهداف مشترکشان برای تفسیر علم و ایده‌ها به روش‌ها جدید از یکدیگر بیاموزند. یک دستاورد موفق این همکاری این است که مخاطبان سالن تئاتر را درحالی ترک می‌کنند که تعداد سوالاتی که در ذهنشان شکل گرفته بیشتر از جواب‌هایی است که پیدا کرده‌اند.

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: علم تئاتر هنر دانشگاه جواب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۲۶۶۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امشب شاهد مقارنه ماه و سیاره زحل باشید

ماه و سیاره زحل پانزدهم اردیبهشت در یک راستا قرار می‌گیرند، این پدیده از اصفهان نیز قابل رصد است.

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، ماه و سیاره زحل شنبه -پانزدهم اردیبهشت- در یک راستا قرار می‌گیرند، به طوری که ماه ۲۵ روزه از زاویه ۵۰ دقیقه‌ای جنوب سیاره زحل عبور می‌کند؛ این پدیده از اصفهان در آسمان سحر قابل مشاهده خواهد بود و ساعت ۰۲:۴۱ -دو ساعت و ۳۰ دقیقه قبل از خورشید- طلوع می‌کنند، سپس به ارتفاع ۲۲ درجه بالاتر از افق جنوب شرقی می‌رسند و حدود ساعت ۰۴:۳۴ نیز از دسترس خارج می‏‌شوند.

ماه در قدر منفی ۱۱.۲ و سیاره زحل در قدر ۱.۰ هر دو در صورت فلکی دلو قرار خواهند داشت، این دو جرم به قدری از یکدیگر جدا هستند که در میدان دید تلسکوپ قرار نمی‌گیرند، اما با چشم غیرمسلح یا دوربین دوچشمی قابل رصد خواهند بود.

نزدیک شدن ماه و سیاره زحل به یکدیگر

ماه و سیاره زحل شنبه -پانزدهم اردیبهشت- به هم نزدیک خواهند شد و فقط در فاصله ۴۴.۷ دقیقه قوسی از یکدیگر قرار خواهند داشت، از بعضی نقاط جهان ماه ۲۵ روزه از مقابل زحل عبور می‌کند و یک غیبت ماه ایجاد می‌کند؛ ماه و سیاره زحل ساعت ۰۲:۴۱ -دو ساعت و ۳۰ دقیقه قبل از خورشید- طلوع می‌کنند، سپس به ارتفاع ۲۲ درجه بالاتر از افق جنوب شرقی می‌رسد و حدود ساعت ۰۴:۳۴ نیز از دسترس خارج می‏‌شوند.

ماه در قدر منفی ۱۱.۲ و سیاره زحل در قدر ۱.۰ هر دو در صورت فلکی دلو قرار خواهند داشت، این دو جرم به قدری از یکدیگر جدا هستند که در میدان دید تلسکوپ قرار نمی‌گیرند، اما با چشم غیرمسلح یا دوربین دوچشمی قابل رصد خواهند بود.

غیبت قمری زحل

ماه شنبه -پانزدهم اردیبهشت- از مقابل سیاره زحل عبور می‌کند، این اختفای ماه از قطب جنوب قابل مشاهده است، این غیبت فقط در بخشی از جهان قابل مشاهده خواهد بود، زیرا ماه آن‌قدر به زمین نزدیک است که موقعیت آن در آسمان تا دو درجه در سراسر جهان متفاوت است؛ این پدیده از اصفهان قابل رؤیت نخواهد بود.

اختفای ماه فقط از بخش کوچکی از سطح زمین قابل مشاهده است؛ از آنجا که ماه بسیار نزدیک‌تر از دیگر اجرام آسمانی به زمین است، موقعیت دقیق آن در آسمان با توجه به موقعیت دقیق شما در زمین، به دلیل اختلاف منظر بزرگ آن متفاوت است.

نزدیک شدن ماه و سیاره نپتون به یکدیگر

ماه و سیاره نپتون شنبه -پانزدهم اردیبهشت- به یکدیگر نزدیک می‏‌شوند، به طوری که در فاصله ۱۴.۵ دقیقه قوسی از هم قرار می‌گیرند، در بعضی از نقاط جهان ماه ۲۶ روزه از مقابل نپتون عبور می‌کند و یک غیبت ماه ایجاد می‌شود؛ نزدیک شدن ماه و سیاره نپتون از اصفهان قابل مشاهده نخواهد بود، زیرا این دو جرم در طول روز به بالاترین نقطه خود در آسمان خواهند رسید و زمان سحر نیز بیش از ۱۰ درجه بالاتر از افق نخواهند بود.

ماه در قدر منفی ۱۰.۷ و سیاره نپتون در قدر ۷.۹ هر دو در صورت فلکی حوت قرار دارند، این دو جرم به قدری از یکدیگر جدا هستند که در میدان دید تلسکوپ قرار نمی‌گیرند، اما با چشم غیرمسلح یا دوربین دوچشمی قابل رصد خواهند بود.

غیبت قمری نپتون

ماه شنبه -پانزدهم اردیبهشت- از مقابل سیاره نپتون عبور می‌کند و یک غیبت ماه ایجاد می‌کند و از کشورها و مناطقی از جمله شرق استرالیا، نیوزیلند، تاسمانی و غیره قابل مشاهده است؛ این غیبت فقط در بخشی از جهان قابل مشاهده خواهد بود، زیرا ماه آن‌قدر به زمین نزدیک است که موقعیت آن در آسمان تا دو درجه در سراسر جهان متفاوت است؛ این پدیده از اصفهان قابل رؤیت نخواهد بود.

اختفای ماه فقط از بخش کوچکی از سطح زمین قابل مشاهده است؛ از آنجا که ماه بسیار نزدیک‌تر از دیگر اجرام آسمانی به زمین است، موقعیت دقیق آن در آسمان با توجه به موقعیت دقیق شما در زمین، به دلیل اختلاف منظر بزرگ آن متفاوت است.

کد خبر 750399